ADHD. Choroba, czy po prostu złe wychowanie? cz.2
Nim przejdziemy do omówienia metod i technik do pracy z dziećmi przejawiającymi nadmierną impulsywność, ruchliwość i deficyty uwagi, musimy umieć odróżniać objawy ADHD od niepożądanych i celowych zachowań dziecka. Należy też podkreślić, że rozpoznanie u dziecka ADHD nie może być dla niego wymówką, która usprawiedliwi każde trudne zachowanie.
Dzieci z diagnozą ADHD są normalnymi dziećmi, którym od czasu do czasu zdarza się zachowywać źle. Tak jak jesteśmy w obowiązku udzielić im pomocy w sytuacji kiedy pojawi się problem z nadmierną impulsywnością, nadruchliwością czy brakiem uwagi (okulary na ADHD), tak też zobligowani jesteśmy do postawienia granic i wyciągnięcia konsekwencji w sytuacjach zachowań niepożądanych lub celowego łamania zasad. Abyśmy jednak mogli to zrobić bez nadmiernego bólu serca i przekonania, że „wyciągając konsekwencję za złe zachowanie frustrujemy niepotrzebnie naszą pociechę”, musimy nauczyć się odróżniać objawy ADHD na które dziecko nie ma wpływu, od celowego nieprzestrzegania zasad. Jest to również ważne ze względu na później stosowane interwencje.
Skuteczną metodą, którą możemy się w tym celu posłużyć, jest wydanie dziecku polecenia lub przypomnienie obowiązującej go zasady. Zazwyczaj jest tak, że dziecko, które prezentuje objawy ADHD – wykonuje polecenie lub powraca do wykonywanej pracy. Jeśli jednak mamy do czynienia z celowym, niepożądanym zachowaniem – często pojawia się opozycyjne NIE! i odmowa wykonania zadania. W celu zróżnicowania objawów od celowych, opozycyjnych zachowań, można spytać dziecko wprost: „rozumiem, że odmawiasz wykonania mojego polecenia, czy tak?”
Zamieszczone poniżej wykresy są swego rodzaju algorytmem do wyboru odpowiedniej strategii. Należy też pamiętać, że objawy ADHD mogą współwystępować z zachowaniem opozycyjnym. Przykładem takiego algorytmu jest wykres drugi.
Poniższe przykłady obrazują rozróżnienie objawów ADHD od celowych niepożądanych zachowań.
